Mantua'nın hikayesi ve Falcılar

Inferno Kanto 20

Yirminci kanto da, yeni acılardan bahsetmeliyim.

Aşağıdaki çukurda ağlayarak tören alayında yürür gibi,

Ağır, ağır, yürüyen ruhlar gördüm.

Bir acaiplik vardı, boyunlarından kafaları arkaya döndürülmüştü;

Başları öne eğik, arka taraflarına bakar vaziyetteydiler.

İleriye bakmaları yasaktı.

Okuyucu; inşallah benim şiirimi okuyup istifade edersin;

Tanrı sana bu gücü versin.

Okurken, benim bu manzaraya nasıl dayandığımı,

 nasıl gözyaşlarımı tutabildiğini düşün.

İnsanlığımız tersine çevrilmişti...

Gözyaşları göğsüne değil, arkasına doğru akıyordu buradaki günahkarların.

Ağladım ben de...

Kayaya yaslandım da ağladım.

Rehberim kızdı:

“Hala mı?” dedi,

“Hala sen de diğer aptallar gibi misin?

Burada acımak yoktur.

Allah’ın verdiği hükme kim karşı çıkabilir?

Bunu sorgulamaya kim cüret edebilir?

 Kaldır başını da Thebanlıların gözlerinin önünde toprak tarafından yutulan

Amphiarus ‘u gör.

Ne demişlerdi ona: “Niye kaçtın savaş meydanından?

Nereye kaçarsan kaç, kaderden kaçılmaz.

Toprak yarıldı Minos’ un ayağı dibine düştü

Dünyadayken o da ileriyi görmek istedi ama bak şimdi başı tersine çevrildi.

İleri doğru değil: geriye doğru yürüyor.

Tireas’ ı görüyor musun kendisini erkekten kadına çevirmişti

Sonra tekrar sarmaş dolaş olmuş iki yılana vurarak yeniden erkeğe dönmüştü.

Beyaz mermerleriyle ünlü Carrara

Sonraki Etrüsk'lü falcı Arun

Carrara' da deniz kenarında beyaz mermerden mağarada yaşardı

Geceleri yıldızları incelerdi.

Mantua, Italya

Orada bir de uzun saçlı var

Dağınık saçlarıyla göğüslerini saklamaya çalışan

Mantua’ lıdır, bütün memleketleri gezdikten sonra;

 benim memleketimde yaşamaya karar vermiştir

Bununla ilgili bir hikaye anlatacağım;

Tireas’ın ölümünden sonra Bacchus’ un şehri Thebes esir düştü;

Güzel Italya’da, Alp dağları arasında,

Alman kapısı üzerinde  Benacus (Garda Gölü) vardır

Tatlı sular akar o dağlardan, aşağıya şelaleler oluşur

Adada Brescia Trentine ve Verona piskopozlukları vardır

 Garda gölü artık sularını tutamaz olur ve gölden bir ırmak akar

Vadileri yeşillendirir

Trentino Lake Garda

Sonra o ırmak, 'Mincius' adını alıp, Po' ya kavuşur

Ordan geçerken, kurak bir bölgede,

 insansız bir yerde bu korkunç falcı  yerleşip, sanatını icra etmeye başlamıştır.

Öldüğü zaman da, ruhundan ayrılan bedeni orada kalmıştır

Sonra insanlar orayı yurt edinmiş; Manton’un  kemikleri üzerine,

Savunması kolay olan bu beldeye, bir şehir inşa etmişler.

Herkesten önce buraya gelmiş olan falcının adını da şehirlerine vermişlerdir;

Mantua...

Orada çok kişiler yaşardı taa ki;

 Casalodi Kontu ve Mantua Lordu olan Albert’i Pinamonte kandırıncaya kadar.

Bununla ilgili bir şey duyarsan, kimsenin seni kandırmasına izin verme

Ben sana doğrusunu anlattım, şehrimin gerçek hikayesini.”

“Üstadım, senin sözün doğrusudur; ben sana inanırım,

 ama söyle bana şu yukarıdan aşağı inip de,

 diğerlerine katılmak isteyenler arasında hiç tanıdık var mı?

Aklım ona takılıyor.”

“O gür sakallı Yunanlı kahindir

Kuşlara bakarak fal tutardı.

Seyahate tam ne zaman çıkılacağını haber verirdi.

İsmi Eyrypylus; onu Tragedya'mda ( Aeneid) anlattım.

Sonra gelenler, İskoçyalı Michael Scott, hani zayıf olan,

 bütün büyücülük numaralarının ustasıdır;

Diğeri Guido Bonatti,

 Montefeltro Kontunun müneccimbaşıydı.

Onun yanında Aspende, çok geç tövbe etti,

Keşke dericilikle uğraşsaydım dedi.

Kadınları da görüyormusun?

Yün eğirip örgü öreceklerine dikiş dikeceklerine,

Otları karıştırıp, falcılık,  büyücülük  yapmaya kalktılar

Mumdan bebek yapıp, iğneler soktular.

Ama bunları gördüğümüz yeter, artık gidelim,

Zira  sabah olmakta...”

Açıklamalar

Bu kantoda Dante falcıların büyücülerin ve kahinlerin akıbetini anlatıyor. Dünya hayatında gaybı bilmeye çalışanlar ahirette önlerini göremiyor başları boyunlarından tersine çevrilmiş geriye bakıyorlar ve geri geri yürüyebiliyorlar.

Dante onların bu haline üzülüyor ama Virgil, Allah tarafından takdir edilmiş olan cezaya üzülmemesi gerektiğini anlatıyor.

Dante’ nin yaşadığı dönemde ortaçağda Astrolojiye ilgi çoktu. Bugünkü gibi astroloji ve astronomi ayrımı yoktu. Kendisi de diğer bilimlerle olduğu gibi astrolojiyle de ilgili ve bu konuda oldukça bilgiliydi. Saraylarda bizim münecimbaşı dediğimiz astrologlar görevliydi. Bu işi şu gün yaparsan daha iyi olur veya falanca yere gitme ben falda iyi şeyler görmedim gibi öğütler verenler vardı. Osmanlı saraylarında da yıldıznameler hazırlanıyor dönemin olayları ona göre yorumlanmaya çalışılıyordu.

Bu günah ve cezayı belirledikten sonra gerek mitolojiden gerekse Avrupa tarihinden örnekler vermiş.

Gene o dönemde ansiklopedik bilgiye önem veriliyordu onun için komedya nın önemli bir kısmında bu tür bilgiler var. Bu bölümde de Virgil kendi doğruğu şehir olan Mantua yı anlatıyor.

-Günahkarların yürüyüş tarzı katolik klisesindeki ayinlar gibi ağır ağır tören tarzünda gerçekleşiyor. Sanki Cehennem yukarıdaki dünyanın aynada yansıması gibi.

- Amphirarus:

 kendi ölümünü görüp savaştan kaçmış bir asker ama ölümden kaçamıyor bu seferde depreme yakalanıp yer yarılığ içine düşüyor

-Tiresias:

 Ovid' in metamorfosis adlı yapıtından alınmış. Çiftleşen iki yılana asasıyla vurup erkekken kadına dönen yedi sene sonra gene iki yılana rastlayıp asasıyla vurarak yeniden erkek olan birinin hikayesini anlatıyor.

-Manto:

Mantua şehrinin kurucusu olan bir büyücü kadın. Hikaye Virgil in Aeneas adlı eserinden alınmış.

-Benacus:

Italyada bulunan Garda Gölünün Latince ismi

Kont Casalodi

Mantua Lordu, Pinamentenin asilleri buradan çıkartalım demesi üzerine O’na kanarak çıkartmış, sonra Pinamente halkı Casaolodi ye karşı ayaklandırarak kendi idareyi ele almış.