Ulyses

Kanto 26
Inferno

Sevin Floransa, gerçekten büyüksün,

İsmin yazılmış karanın ve denizin üzerine,

Kanatların açılmış boydan boya Cehennemin her yerine..

 Hırsızlar kısmında beş vatandaşını gördüm,

Utandım,

Senin için bundan büyük onur olmaz!

Ama rüyamda gördüm,

Yakında Prato, başına iş açacak.

Belki de felaket başına geldi bile.

Yaşlandıkça herşey daha da ağır geliyor bana.

Güçlükle kayaları tırmandık.

O kadar dikti ki kayalar, ellerimizi de kullanmak zorunda kaldık.

Yeteneğimi iyiyi anlatmakta kullanmak istiyorum,

Erdemin olmadığı yere gitmek istemem.

Aşağıdaki çukurda pek çok alev parlıyordu

Bir yaz akşamında parıldayan binlerce ateş böceği gibi.

He ateşin içinde bir günahkar yanmaktaydı.

Köprüden aşağıya baktım iyice eğilerek,

Neredeyse düşüyordum.

“Bu alevlerin içinde ruhlar var” dedi rehberim.

“Evet siz söyleyince emin oldum.

Bir tanesinin içinde sanki iki ruh var

Eteocles ve kardeşinin ateşi gibi.”

“O ateşin içinde Ulyses ve Diomede birlikteler;

Aynı öfkeyle kalktılar, aynı ateşte yanıyorlar.

Truvaya atı sokan hilebazlar bunlar,

Bunların yüzünden Romayı kuran asillerin ataları

Şehri terketmek zorunda kaldılar.

Achille’in arkasından, üzüntüsünden zavallı Deidamia öldü.

Palladium heykelini çalmanın cezasını burada çekiyorlar.”

“Peki bu alevlerin içerisinden konuşabilirler mi?

Çok rica etsem onlar buraya  gelinceye kadar bekleyebilir miyiz?

Beklelim de önümüze gelince onlara soru soralım.” dedim.

“İsteğin yerinde, tabii konuşalım ama sen bir şey söyleme yalnız ben konuşayım.

Yunanlı oldukları için belki senin konuşman hoşlarına gitmez.”

Biraz bekleyip fırsat yakalayınca onlara seslendi rehberim:

“Ben yaşarken,  sizlere layık  mısralar yazabildiysem eğer,

Lutfen biraz durup bizimle konuşun.

Nasıl oldu da vefat ettiniz bize anlatır mısınız?”

Alevler sanki bir boynuz gibi ikiye ayrılmıştı.

Boynuzun daha uzun olan kısmı zorlanarak, konuşmaya başladı,

Alev titriyordu:

“Circenin yanından ayrılabildim zaman

-Orada, Gaeta körfezinde bir yıl kalmıştım,

Aeneas’ın isim verdiği yerde.-

Ne oğluma, ne babama sevgim,

ne de eşim Penelope’ ye borcum olan aşkım

bu onu mutlu ederdi biliyorum

 buna mani olamadı;

Dünyayı görmeliydim,

İyiyi kötüyü tanımalıydım,

Açık denize sadece bir tek gemiyle ve bana sadık küçük bir gurupla açıldım.

Ispanya kıyılarını,

Fas kıyılarını gördüm.

Dalgaların kıyılarını dövdüğü adaları,

 Sardunya’ yı gördüm.

Hem ben hem de arkadaşlarım artık yaşlanmış yavaşlamıştık.

Cebeli Tarık boğasına vardığımızda.

Herkül bu geçitten kimsenin geçememesi için kayaları yığmıştı buraya

Sağ tarafımızda Ispanya;

Sol tarafımızda Ceuta ‘yı geçmiştik çoktan.

‘Kardeşlerim’, dedim

‘Yüz binlerce tehlike atlatarak batıya ulaştınız.

Ömrümüzden geriye kalan kısa bir zaman var,

Bu zamanı güneşin altında ne varsa görmeye adayalım,

Hiçbir insanın ulaşmadığı yerlere ulaşalım!

Sizi dünyaya getiren asil tohumu düşünün,

Hayatımızı kaba saba adamlar olarak yaşamak için dünyaya gelmedik,

Erdem ve bilgi için yaşamalıyız!’

Bu konuşmayla onları coşturdum, artık istesem de durduramazdım.

Sabaha karşı mu maceraya yelken açtık.

Küreklerimiz kanatlanmış

Bir deli uçuşa başlamıştık.

Boğazı geçince sola döndük,

Yönümüzü güneye çevirdik.

Gece artık güney yarımküre ve yıldızları görünmeye başlamıştı,

Bizim yıldızımızsa birdaha  görünmemek üzere batmıştı.

Beş gece sonra karanlık veo zamana kadar görmedüğümüz büyüklükte

 bir dağ yükseldi önümüzde.

Önce sevindik ama sonra sevincimiz kedere dönüştü.

O yeni karadan bir rüzgar yükseldi,

Girdap oldu;

bizim gemimiz fırtınaya tutuldu.

Etrafımızda dalgalar üç kez döndü,

Dördüncüde geminin kıçı havalandı,

 başı sulara gömüldü.

İlahi irade denizi üzerimize örttü....”

Açıklamalar

 Homer'in eseri Odysseus'tan esinlenerek Latince ismiyle Ulyses'in hikayesi hem Virgil'in eseri The Aneid'de hem de ondan esinlenen Ovid'in eseri Metamorfoz'da anlatılmıştır.

Dante'de bu hikayeye kendi ekleme yapıyor.

Homer'de Odyseus on senelık Truva Savaşından sonra memleketi Ithaka'ya döner. latin şairlerde hikaye değişir.

The Aeneid'in kahramanı Aeneas'ın yolculuğu Odysseus'un yolculuğuna benzer ama onunki Italya'da son bulur.

Dante'nin hikayesinde Ulyses, Cebel-i Tarık boğazını geçer; Atlantik okyanusuna açılır, güney yarım küreye gider. Dante'nin zamanında henüz coğragi keşifler yapılmamıştı. Amerika keşfedilmemiş, Umit burnu dönülmemişti.

O dönemde Akdeniz medeniyetleri için, Okyanusa açılmak, bir bilinmeze yol almak akıl almaz bir maceraydı. Günümüzde Ay'a adam yollanması gibi. O yüzden bu yolculuğa Dante follo vole- çılgın uçuş diyor.

Ulyses'in söylemi İlahi Komedya'daki en iyi bilinen bölümlerden biri özellikle,

Sizi dünyaya getiren asil tohumu düşünün,

Hayatımızı kaba saba adamlar olarak yaşamak için dünyaya gelmedik,

Erdem ve bilgi için yaşamalıyız!’ 

dizeleri.