Cennet 21 Açıklamalar

Açıklamalar

Mûsa, bizimle sözleştiği yere gelip Rabbi de kendisiyle konuşunca şöyle yakardı: "Rabbim, göster bana kendini, göreyim seni!" Dedi: "Asla göremezsin beni! Ama şu dağa bak! Eğer o yerinde durabilirse, sen de beni göreceksin!" Rabbi, dağa tecelli edince onu parça parça etti. Ve Mûsa baygın vaziyette yere yığıldı. Kendine gelince şöyle yakardı: "Tespih ederim seni. Tövbe edip sana yöneldim! İman edenlerin ilkiyim ben."

Araf Suresi 143. Ayet

Bu kanto’da Beatice ve Dante Satürn’e yükseltilirler.  Saturn gezegeni TEFEKKÜR’ü simgelemektedir.  Bir şeyi dikkalice düşünme. Fikir kelimesi de Arapça aynı anlama elmektedir. Cennet bölümü komedya da daha çok felsefeyle ilgilidir

Satürn’ ün burada ki bir diğer anlamı da Klasik devirde eski Yunan Tanrılarından birinin adı olması ve ZAMAN’ı temsil etmesidir.  Bu sebeple - Altın çağın kralı, daha insan yaratılmadan daha henüz hiç bir suç işlenmeden de buradaydı- deniyor.

Bütün gezegenler bir kristal gibi parlıyor ve Allah’ın Nur’unu yansıtıyor. Beatrice de Komedya’da Allah’ın vahiy yoluyla, peygamberler aracılığıyla veya başka şekillerde insana ilham vererek, insanları doğru yola sevk etmesini simgeliyor. Dante’ nin iki rehberi vardı Virgil akıl ve felsefeyi temsil ederken; Beatrice Tanrının insanı doğru yola iletmesini temsil ediyor. İki kanat gibi düşünürsek, insanın doğruyu bulması ve doğru yolda devam edebilmesi, dengeli olabilmesi için her ikisine de ihtiyaç var.

Beatrice hem Dante’  nin gençliğinde sevdiği, çok genç yaşta ölen bir kız, hem de bu sembolik rolü üstleniyor; tıpkı Dante’ nin gerçek hayatta şair, Komedya’da Yolcu-( Pilgrim- Hacı )olması gibi.

Beatrice’in  bu özelliği dolayısıyla, üstüne Tanrı’nın Nur’u düşüyor, Cennet’in daha yüksek kademelerine ulaştıkça, bu Nur artıyor; daha da güzelleşiyor. Artık, bir ölümlü olan Dante’nin yüzüne bakamayacağı bir güzelliğe erişiyor.

Burada Yunan mitolojisinden Semele örneği verildi.  Efsaneye göre, Semele Jupiter’e, yani Zeus’a aşık olmuş. Zeus ta bu aşkı, ancak insan suretinde görünmek şartıyla kabul etmiş. Ama Hera, Semele’yi kandırıyor, Semele Zeus’tan kendisini Tanrı suretinde de göstermesini istiyor. Zeus bu şekilde Semele ye görününce, Semele yanıp kül oluyor. Bu hikaye Latin şair Ovid’in Metamorfoz adlı eserinden.

Göğe yükselen “altın bir merdiven” görüyorlar Satürn’de, bu merdivenin nereye kadar çıktığını göremiyor Dante.

Miraç kelimesi de bilindiği gibi Arapça merdiven anlamına geliyor; uruç kelimesinden türemiş.

İncil’de de Genesis- Yaratılış bölümünde, Yakup Peygamber ile ilgili olarak, göğe uzatılan bir merdiven ve Meleklerin inip çıkışı anlatılmaktadır.

Bu merdivenden ruhlar, Dante’ye yardımcı olmak için iniyorlar. Burada Tevazu ve Allah aşkı gösteriliyor. Daha evvelki ölümlerde Dante’ nin dedesi görünmüştü bu bölümde Dante kendisiyle konuşan ruha kim olduğunu sordu. Kendisini tanımadığı diğer ruhlardan bir farkı olmadığı halde gelip konuştu, diğer ruhların da aynı olduğunu söyledi.

Ravenna Mozaikleri

Bu konuşan ruh Peter Damiano (1007-1072 yılları arası yaşamış) Cennet’te -Mevlevilerin sema ayini gibi- Allah aşkıyla dönüyor. Hayattayken Benedictin rahibiymiş “ bir lokma bir hırka” esasına inanmış. Kendisinden sonrakilerin zengin hayatı tercih ettiklerini söylüyor. Gerçekten de Dante nin yaşadığı dönemde Papalık Avignon’a taşınmış Fransız krallarının etkisi altına girmiş ve anlatılmayacak kadar zengin olmuş.

Dante’ nin ikinci sorusu müzikle ilgili oldu. “Cennetin diğer bölümlerinde müzik sesi duyulurken burada niye duyulmuyor?” dedi. Peter’ in cevabı, “artık Cennet’in bu bölümünün güzellikleri o kadar fazla ki; bir ölümlünün kulağı bunları duymaya uygun değil” şeklinde oldu.

Bir başka konu, “Kader mi, serbest irade mi?” sorusu.

Kaderi kimsenin Başmelek Serafim’in bile anlayamayacağı, onun bilgisinin sadece Allah’ta olduğu söyleniyor.

Providence denince Allahın rahmeti, sevgisiyle insanı koruması anlaşılıyor.  Pro önce  videre görmek anlamına geliyor. Allah’ın önceden her şeyi görüp, bilip; kaderi yazması; O’nun yazdığı kaderde bizim için hayır olduğu sonucuna varılıyor.

“In his will our peace” dizlerinde daha önce gördüğümüz gibi “bizim huzurumuz onun iradesindedir” diyor ruhlar.

Providence kelimesinin pek çok anlamı ve tarifi var.

the protective care of God or of nature as a spiritual power.-Allah’ın koruyuculuğu

God or nature as providing protective care.

timely preparation for future eventualities- tedbirli davranmak gelecekte doğabilecek şartlara hazırlıklı olmak,

1. ihtiyat

2. tasarruf

3. tedbir

4. hazırlık

5. tutum

6. kader

7. takdiri ilâhi

8. Allah'ın takdiri

Bu kavramı belki dini anlamda en güzel anlayabileceğimiz ayet, Ayet el Kürsi

Bakara 255

Allah’tan başka ilah yok. Hayy’dır O. Sürekli diridir; Kayyum’dur. O kudretin kaynağıdır. Ne gaflet yaklaşır ona ne kendinden geçme ne de uyku. Göklerde ne var, yerde ne varsa yalnız O’nundur. O’nun huzurunda, bizzat O’nun izni olmadıkça kim şefaat edebilir! O insanların önden gönderdiklerini de bilir, arkada bıraktıklarını da! İnsanlar O’nun bilgisinden bizzat kendisinin dileği dışında, hiçbir şeyi kavrayıp kuşatamazlar. O,nun kürsüsü, gökleri ve yeri çepeçevre kuşatmıştır. Göklerin ve yerin korunması O,na hiç de zor gelmez. Aliyy’dir O, yüceliği sırsızdır. Azim’dir O, büyüklüğü sınırsızdır.

Yaşar Nuri Öztürk tercümesi

Not; Y. N. Öztürk tercümesinde Allah'ın isimleri koyu renk olarak yazılıp, aynı zamanda Türkçe manasıyla birlikte verildiği için, daha öğretici olmaktadır.