10 Ocak 2018 Çarşamba

Dört Büyük Erdem ve İlahi Komedya' daki Önemi





Antik çağda Aristo zamanından beri dört büyük Erdem tanımlanmış. 
Bunlara Cardinal Values deniyor. Çeşitli filozoflar ahlak felsefesinde bu konuyla ilgilenmişler.Genel olarak şöyle anlatılabilir



1 Prudence veya Wisdom

Bilgelik doğru muhakeme etme doğru hüküm verme olayları iyi değerlendirme tedbirli davranma olarak açıklayabiliriz.

Burada bilge olmak sadece bilmek değildir Mesela Adalet in ne olduğunu bilmemiz aynı zamanda adil de davrandığımız anlamına gelmez Bunu hayata uygulayabilmektir önemli olan
Bilge olmak durup dururken olacak bir şey de değildir emek ister. Bunun için kişinin aktif olarak çalışması lazım Hem bilgisini arttırmak için okuyacak vaktini boşa geçirmiyecek kendisinin bilge olarak gördüğü aklı başında bilgili insanlarla vakit geçirmeye ve onlardan da birşeyler öğrenmeye çalışacak sorumluluk alıp karar verirken de sorumlu davranacak
Bu Aristo ya göre daha çok yönetici sınıfının sahip olması gereken karakter özellikleri

Sekizinci kantonun sonunda Dante Konrad ve ailesini övüyordu hem aileden gelen özellikleriniz hem de alışkanlıklarınızdan dolayı öyle bir yapınız var ki şeytan herkesi şaşırtır sizi şaşırtamaz diyordu

Sahip olunan değerleri alışkanlıklarla da her gün doğru davramarak perçinlemek lazım geldiğine dikkati çekiyor

2 Courage Fortitude
 Cesaret Kuvvet

İkinci özellik gene Aristo zamanındaki anlayışla daha çok askerde bulunması gereken kuvvet cesaret gibi özellikler.

Burada kahraman korkmayan kişi değil; korkulacak durumda da gene yapması gerekeni yapan kişi.
 Latince "Fortitudo" ingilizce "Fortitude hem bedenen hem ruhen kuvvetli olmayı yılmamayı anlatıyor. Bunun en güzel örneği düşman donanması Beşiktaşa demirlemiş toplarını da Dolmabahçe sarayına yöneltmişken; Atatürk' ün yenilmişlik duygusuna kapılmayıp "Geldikleri gibi giderler" demesi; topu tüfeği yokken de o kuvveti kendinde bulabilmesi.
Kişinin belirsizlik durumunda, tehdit altında veya herhangi bir korkulu halde ezilmeden gene dik durabilmesi.

3 Temperence

Iradesine hakim olmak, nefsine hakim olmak; itidal; her durumda ölçülü davranma.
 Orta yolu seçme, kararını bilme.

Para konusunda ne cimri; ne müsrif olma gibi özellikler.

İnsanın iç huzuru bulması, kafasının rahat olması gibi kavramlarda Latince de gene bu Temperence kelimesiyle bağlantılı.
Measure ölçü kelimesiyle mente akıl kelimesi de gene ortak kökten geliyor.

Şiirin içinde çeşitli bölümlerde bu kelimeler kullanılarak bu dört erdeme dikkat çekiliyor.


4 Justice 
Adalet
Herkese hakkettiğini verme.
 Adaletten bahsetmek için önce bir insan neyi hakkettiyse onu vermek kimsenin hakkına tecavüz etmemek gerekiyor.

Bugün bir yazar demiş ki adalet heykelinin gözü kapalıu değil açık olmalı gözü açık olacak dünyanın farkında olacak tabii ama gözünün kapalı olmasından maksat biri "Başbakanın oğlu" biri "hamalın oğlu" demeden ikisine de eşit muamele etmesi; kimseye iltimas yapmaması; herkesin hakkettiği neyse tam olarak onu vermesi içindir.

Limbo Inferno 4


Dört büyük fazilet veya erdem dediğimiz bu dört büyük özellik felsefenin temelleri olarak düşünülüyor ve İlahi Komedya da gökyüzünde de dört yıldız olarak parlıyor

Felsefecilere ayrı bir bölümde Limbo' da yer verilmişti güzel yeşil bir yerde yaşıyorlar ve felsefe evinin ışığı kendinden aklı temsil ediyor Herhangi bir dertleri yok ama Cennet e gidememenin hüznünü yaşıyorlar Dante nin ortaçağdaki görüşüne göre bunlar Hrıstiyan olmadıkları için cennet e gidemiyorlar Araf a da gidemiyorlar çünkü Araf takilerde sonunda Cennete gidecekler o yüzden ahiretteki yerleri diğer insanlardan ayrı özel bir statüde




Krallar' a gelince onları Krallar vadisinde görmüştük Hristiyan Kralları anlatmış orada özel bir yer vermiş O zamanlar gene krallara bu vazifenin Tanrının lutfuyla verildiği var sayılıyor onun için hatasıyla sevabıyla devlet yönettikleri için ayrı bir statü verilmiş.

Bunlardan başka üç yıldız daha var onu da son kanto da gördük (Araf 8)

Bu değerler dinle geliyor İman edenlerin Araf'ta ve Cennet'te yerlerini almalarına vesile oluyor.Bunların hepsi bir tek sevgi kelimesiyle de özetleniyor.

Faith
İman etmek ve Allah 'ın emirlerine uymak.

Hope
 Ümit
 Allahtan ümidi kesmemek ve  yukarıdaki Temperence kısmında gördüğümüz gibi dayanma gücünü de temsil ediyor Bunun tersi despair ümitsizliğe düşmek günah olarak görülüyor

Charity
İnsanları sevmek merhametli olmak iyilik etmek güleryüzlü  olmak iyi davranmak
Yardımlaşma iyi niyet
Zekat sadak vermek de buraya dahil.



Araf Krallar Vadisi






1 yorum: