Inferno 5 Aşk Meşk üzerine Açıklamalar

Dante ve Virgil Limbo yu gördükten sonra Cehennemin ilk halkasına gelirler asıl Cehennem burada başlamaktadır. Cezalandırılan ilk günah şehvet sebebiyle işlenen günahlar olmakta.

Burada Zebani rolünde mitolojik bir karakter olan Minos var. Bu korkunç canavar giriş çıkışı kontrol ediyor ve gelen ruhların Cehennemin hangi katına gideceğine karar veriyor. Kararını da kuyruğunu kendi etrafında sararak belli ediyor. Kaç defa sardıysa o numaraya göre ruhlar gidecekleri bölümü anlıyorlar.

Onlara gireceğiniz yere nereye döneceğinize dikkat edin diyor. Hem yön bakımından hem de Cehennemdeki ruhlarla konuşurken dikkatli olmaları konusunda uyarılmış oluyorlar.

Minos önce onları almak istemese de Virgil onu ikna ediyor.

Bulundukları yer  kör karanlık ve her taraftan kuvvetli rüzgarlar esiyor. Ruhlar sağdan sola soldan sağa savruluyor; bir an bile huzur bulamıyorlar.

Aklını bir kenara bırakıp, duygularıyla hareket eden ve şehvete yenik düşenlerin yeri burası.

Semiramis

Cennet’ te nasıl melekler sürekli sonsuzluğu temsil eden bir halka çizerek, Tanrı’ nın etrafında dönüyorlarsa, buradaki ruhlar da sonsuz bir hareket içinde gene dairesel hareketlerle dönüyorlar.

Havada dönen leylekler gibiler. Kuşların havada daire çizmesi avlanmak için olur; devamlı bir istek ve arzu var. Cennettekilerle mukayese edecek olursak; orada artık bütün istekleri arzuları yerine gelmiş; ruhların artık isteyecek bir şey kalmamış olarak hiçbir şeyin eksikliğini hissetmeden mutlu yaşadığı tasvir ediliyordu arzunun sonuna gelmişler deniyordu; Cehennemdekiler için bu sözkonusu değil.

Bu kanto da hep tarihten örnek verilmiş; Kraliçelerin eşleri öldükten sonra başkalarıyla evlenmeleri veya birlikte olmaları eleştiriliyor.

"Semiramiş ikinci defa evlenebilmek için kanun çıkarttı" deniyor. Asur Kraliçesi olan Semiramis, eşi Ninus ' un ölümü üzerine hakimiyeti eline almış.

  Aeneas’ ın Kartaca’ daki aşkı Dido; daha evvel kocası öldüğünde onun hatırasına sadık kalacağına yemin etmişken Aeneas’ a aşık oluyor. Aeneas onu bırakıp, Roma’ yı kurmak üzere Italya’ ya yelken açtığında bu durumu onuruna yediremeyip intihar ediyor.

Kleopatra

Sezar’ ın ve daha sonra Mark Antony’ nin sevgilisi olan Kleopatra ve  Truva savaşına neden olan Helen örnek verilmiş.

Nedense erkekler kahraman olarak görülüp övülüyor.  Sezar çok çapkın olmasına rağmen diğer filozoflarla beraber Limbo da,  sevgilisi Kleopatra burada.

Dido ve Aeneas

Aeneas hep kahraman olarak anılırken, Dido burada.  Çifte standart görüyoruz. Aynı zamanda gerçek hayattan örnekler olduğu gibi Aeneas ve Dido nun hikayesinde olduğu gibi edebiyat dünyasından kahramanlara da yer verilmiş.

Hem aşk hem devlet işleri bir arada bu örneklerde. AMOR tersten okunduğunda ROMA oluyor.  Roma tarihinde Sezar ın Mısır da çok kalması, “orada imparatorluk hevesine kapıldı, Roma kanunlarını değiştirecek imparator olacak” diye eleştirilmiş.

Siyasete olan ihtiras da aşka benzetiliyor.

Dante’ nin gözü birlikte savrulan iki ruha takılıyor; onlarla konuşmak istiyor. Bunlar Francesco ve Paolo. Dante’ nin yaşadığı dönemde onlar da Floransa da yaşamış olan iki sevgili. Her ikisi de evli olduğu halde, aralarında bir aşk ilişkisi başlamış. Francesca, Paolo nun ağabeyi Giovanni evli. Paolo  Francesca’ nın eşinin evde olmadığı zamanlarda, sık sık onun ziyaretine geliyor ve bir gün birlikte kitap okurken, aralarında yakınlaşma oluyor. Bu durumu evde çalışanların haber vermesi üzerine Giovanni eve gelip hem karısını hem de kardeşini öldürüyor.

Dante bu iki ruhla konuşmak isteyince; Virgil aşktan bahset gelirler diyorş gerçekten de ehlileştirilmiş güvercinler gibi aşk sözünü duyunca hemen geliyorlar. Francesca hikayeyi anlatıyor Paolo ağlıyor.

Francesca hikayeyi anlatırken, şiir dili özellikle, o zamanın “courtly love poetry” denen şiir tarzını kullanıyor. Bu durum Dante’ yi derinden etkiliyor. Çünkü O da Beatrice için bu tarzda şiirler yazmıştı. Şirin, sanatçının sorumluluğunu hissediyor.

Beatrice de Dante yi kurtarmak için gelip; Virgil ile konuştuğunda “aşk beni konuşturdu, aşk beni buraya getirdi” demişti. Aşk cümlenin öznesi.  Cennet bölümünde daha sonra göreceğimiz gibi Aşk döndürüyor dünyayı ve  kainatı. Francesca’ da aşkı kabahatli buluyor. Karşı konulamaz bir güç olarak görüyor. Şiiri, şiir kitabını suçlu buluyor,  yazılanların etkisinde kaldıkları için.

Bir evvelki kanto da Felsefe evinde Dante en büyük şairler arasındaydı; onlardan biri olmakla, onların arasına girmekle büyük gurur duymuştu;  şimdi ise yazdıklarının insanlar üzerindeki etkisine tanık olarak eğer yanlış bir şeye yolaçtıysa diye üzüntü duyuyor.

Keşke günümüzde de televizyonda sinemalarda binlerce kez adam öldürme sahnesi gösterenler Gerçek hayatta işlenen cinayetler karşısında biraz sorumluluk hissedebilseler.

Francesca ve Paolo’ yu öldüren Giovanni,  Caina çukurundaymış.  Cehennemin kardeş katilllerine, yakınlarına zarar verenlere ayrılan bölümünde.  Habil’ le Kabil’ in hikayesinden yola çıkarak, Kabil’ in adı (Cain) verilmiş bu bölüme.

August Rodin Le Baiser eserini Francesca ve Paolo'nun hikayesinden esinlenerek yapmış.