Ödüllü Film

  Veronika'nın İkili yaşamı.

Üniversite yıllarında bir arkadaşımız sinemaya gidelim deyince, hangi film, konusu neymiş, nasılmış, iyi mi diye sorulur, bazen cevap kısa olurdu "Ödüllü"

Bu şu demek olurdu: film sanat filmi bir şey anlamayacağız belki filmden sonra soru soruyacağız birbirimize ama orada anlasak da anlamasak da bizi etkileyen bir şey olacak.

Modern resimde de bu resim ne ifade ediyor diye sorulur Sanatçı pek anlatmak istemez. "Resme bakan ne hissediyorsa odur" der.

Polonyalı yönetmen Kryyztof Kiresyotewsky  1991 yapımı "Veronica'nın ikili yaşamı" adlı filmi de öyle bir film. Bu filmde birisi Polonyalı, birisi Fransız iki Veronica var ve ikisi de aynı artist tarafından oynanıyor. Biri Fransızca biri Polonya lisanı konuşuyor, ama film başı orası sonu olan bir hikaye şeklinde gelişmediği için ne olduğu pek anlaşılmıyor.

Bu hafta yazı grubunda bu film üzerinde bir konuşma yapacağımız için ve filmi öneren kişi de ben olduğum için biraz ön çalışma yaptım

Fransız   Veronique                             Polonyalı Weroniki

Müzik öğretmeni                         ses sanatçısı

Bahar yeniden doğuş                 Chrismas star doğuş başlangıç  1968

                                               Antex- Krakow- teyze

                                               Tren yolculuğu, küçük cam top, trenle Krakow a gidiyor

                                               Konserde dinlerken şarkıya eşlik ediyor auditiona katıl diyor.

                                               Sevinçle koşarken notalarının olduğu kağıdı düşürüyor- protesto var

                                               Fransız turist kızı görüyor

                                               Audition ı kazanıyor

                                               Antex onu otobüste takip ediyor

                                               Giyinirken camdan yaşlı kadını görüyor

                                               O gece konserde ölüyor

 Fransız Veronique

Artık Müzik dersi almak istemediğini söylüyor

Erkek arkadaşıyla beraber ama üzüntülü sanki birisi ölmüşte yas tutuyor gibi hissediyor kendisini

Ertesi gün okulda öğrencilerle beraber kukla gösterisi seyrediyor

Balerina ayağını kırıp ölüyor kelebek oluyor (Ölüm ve Diriliş)

Diğer Veronica’nın şarkı söylerken öldüğü sahnede söylediği şarkının müziğini Fransız Veronika sınıfında ders olarak öğretiyor.

Kuklacıyı yolda görüyor adam sigarayı ters tuttuğunu işaret ediyor

Diğer arabadan hemen nasıl gördü?

Gece biri telefon açıyor konuşmuyor ama koro gene aynı şarkıyı söylüyor

Babasına gidip henüz tanımadığı birisine aşık olduğunu söylüyor

Kendisini sanki biri ölmüş( veya hayatından gitmiş) gibi yalnız hissettiğini söylüyor

Mektup alıyor mektuptan bir pabucun bağı çıkıyor EKG grafiğinin üzerine koyuyor

Orada bir kontrast var EKG nin aşağı yukarı çizgileri pabuç bağının düz çizgisi

EKG nin düz olması zaten ölmek demek

Birisi dışarıdan odaya ışık tutuyor

Karşıtlıklar:

Işık X karanlık

Hayat X ölüm

 

Veronica kuklacının gösterisinde balerinin ölüp kelebek olması hikayesinin bir çocuk  kitabından alındığı, kitabın yazarının Alexander Fabbri -kuklacının kendisi olduğu, yazarın kitaplarından birinin pabuç bağıyla ilgili olduğunu öğreniyor

Pabuç bağı (veya ayak bağı) neyi simgeliyor?

Yazarın diğer kitaplarını da okuyor.

Babasının evine gittiğinde babası bir paket veriyor paketten kaset teyp çıkıyor

Odasında dinlediğinde kasetteki sesler:

Daktilo, ayak sesi, kapı açılma sesi, tren istasyonu sesleri, daha evvel gördüğümüz müzik, araba kazası ve patlama sesi

Postadaki damgadan tren istasyonunun Paris’teki Gar Saint Lazare olduğunu anlıyor. Oradaki cafe’ye gidip bakmak istiyor. O seslerin tren istasyonundaki cafe’de kaydedilmiş olabileceğini düşünüyor. İstasyonda gördüğü birine cafe’den trenler için yapılan anonsların duyulup duyulmadığını soruyor

Orada Alexander (çocuk kitabının yazarı) yalnız başına oturmuş sanki Vernonica'nın gelmesini bekler gibi.

Alexander kıza orada kendisini iki günden beri beklemekte olduğunu, o sıralarda yazdığı bir kitap için psikolojik bir test yaptığını kızın gelip gelmeyeceğini anlamak için bu testi yaptığını söylüyor.

Veronica sinirlenip oradan ayrılıyor bir taksiye binip otele gidiyor. Alexander da oraya gelmiş, kızdan özür diliyor. Veronica adamın odaya gelmesine izin veriyor. Orada uyuyorlar ( zaten kendisini yorgun hissediyordu) Gece aralarında yakınlaşma oluyor.

Uyku teması bilinç – bilinç dışı - uykuya  dalma Bunun sembolik anlamı?

Sabah Veronique, hayatım boyunca kendimi hem burada hem başka yerde hissettim diyor. Alexander onu tanımak istediğini söylüyor. Veronique çantasını getirip yatağın üzerine boca ediyor içinde ne var ne yok Alexander’a gösteriyor böylece kendisini tanıtıyor.

Veronique’in Polonya seyahatinde çekmiş olduğu fotoğraflara  bakarken, Alexander, kalabalığın içinde Polonyalı Veronque’ i fark ediyor.  Resimdeki kız Polonyalı Veronica ve müzik notaları taşıyor. Onu Alexander o anda birlikte olduğu Fransız Veronica zannediyor ve kız resme bakıyor “bu ben değilim” diyor. “O palto benim değil.”

Palto? Ayırd edici özellik

Veronique bu resmi fark ettikten sonra sebebini bilmeden çok üzüntü duyuyor.

 

Alexander Veronica’nın kuklasını yapıyor. Ama iki tane yapmış. Niye iki tane yaptın diye sorduğunda kukla oynatırken bütün gün elimde çabuk eskiyor onun için iki tane yaptım diyor.

Birini oynatırken öbür kukla yerde ölü gibi yatıyor.

Alexander yeni bir kitap yazmış. Kitapta aynı gün doğmuş olan ama birbirini tanımayan iki kızın hikayesi anlatılıyor Birbirlerini tanımıyorlar ama aralarında bir irtibat var.

Veronica eve gelip ağaca dokunuyor baba içeride ama bunu bir şekilde fark ediyor.

Baba’nın parfüm koklatma sahnesi vardı aynı koku Veronica’ya farklı geldi ama babası biri yaz başı biri sonbaharda imal edildi dedi

Mevsimlerin geçişi hayatın değişmesi bizim değişmemiz.

 

Sorular

İki kızın da babası var. Anneler yok. Acaba neden?

Bu kızlar ikiz mi? Anneler kimdi? Eğer ikizlerse anne bir olmalı. Hangi baba biyolojik baba Fransız mı, Polonyalı mı?

İki kız iki farklı ülke bunun düşündürdükleri

Doğdukları yıl- 1968 olayları

Polonya

Polonya'nın tarihte çok işgal edilmesi çok kültürlülük, Napolyon zamanında Fransızların tarihin çeşitli dönemlerinde Alman ve Rusların işgali, Sovyetlerin baskısı.

Polonya’ da 1991 yılı Komünist rejimin sona ermesi 1990

Geçiş dönemi

Doğu Batı farklılığı Demir perde ülkeleri X Batı Demokrasisi

Müzik

 Filmdeki müzik hakkında renkler hakkında çekim hakkında ne düşündünüz?

Yönetmen 

Krysystof Kieslowsky (aklınızda kalmıyorsa Christof Colombus düşünün)

Yönetmen  genel olarak filmlerinde “Ben kimim?” ve “Ne yapmak istiyorum?” sorularına cevap aramış. Önce dokümanter yapmış sonra kurgusal filmlerle daha çok şey anlatabileceğini düşünmüş.

Bir de Mavi Beyaz Kırmızı üçlemesi var, Fransız bayrağının üç rengi ve Özgürlük Eşitlik Kardeşlik konuları ile alakalıymış.

Gençlik yıllarında yaptığı on emirle alakalı Decalog on kısa filmden oluşan serisi var.

Kader

Şu gün şu seçimi yapmasaydık veya falanca kişiyle karşılaşmasaydık belki farklı bir hayatımız olacaktı.

Kader, bir anlık olayların hayatımıza etkisi.

 

O anda kağıtları elinden düşürmesi belki otobüse doğru giden Fransız Veronica ile karşılaşacaklardı . Acaba birbirlerine ne diyeceklerdi.

Hayattaki tesadüfler. Hayatımıza sadece kendi kararlarımız değil dış etkiler de yön veriyor. Kaza hastalık birinin ölmesi, çocuğun doğması, ülke siyaseti vs. pek çok değişken var.

Dini konular

duality- ikilik

Hristiyanlıkta bir de iki ikide bir kavramı

Hz. İsa'nın yarı Tanrı yarı insan gibi anlaşılması

İnsanın bir yönüyle madde (et kemik) bir yönüyle ruh olması

Kızlardan biri hayatta kalırken biri ölüp sadece ruh oluyor.

iki kız, iki ülke, iki lisan, 

Alexandre hem kuklacı hem yazar olması, iki iş

Azize Veronica

Kızların ismi Veronica ve Azize Veronika arasında bir bağ var mı?

Azize Veronica Hazreti İsa çarmıhtan indirildikten sonra yüzünü silmiş. Yüzünün silindiği örtüye Hz. İsa’nın resmi çıkmış. Kan ve ter.

Bu resim Kutsal örtü veya Veronica’nın örtüsü diye biliniyor.

Gerçek ve temsili resim Resimle anlatma metodu.

Gerçek ne kadar gerçek, hayal ne kadar hayal?

Filmde de gerçek ne, hayal ne?

Bu isim aslınca Vero İcon gerçek resim- icona Hazreti İSa'nın gerçek resmi manasına geliyor. Söylene söylene bu örtüyü Hz. İsa'nın yüzüne örten hanımın ismi haline gelmiş.

Farklı Anlatımlar

Bu yönetmenin anlatım tarzını İncil'in başında bulunan Marc Matthew Luke ve John bölümlerinde aynı hikayenin Hz. İsa'nın hayat hikayesinin dört değişik kişi tarafından anlatılmasına benzetiyorlar. Farklı bakış açıları. Aynı olayın farklı gözlerle görülmesi.

Lazarus

İncil de ismi geçen Lazarus ölüp gömüldükten 4 gün sonra Hz. İsa tarafından diriltilmiş

Gerek Lazarus hikayesi gerek Hz. İsa'nın ölüp gömüldükten sonra dirilmesi Hristiyanlıkta önemli konular.

Garın ismi St Lazare bu Lazarus'tan geliyor. İki alem arasında olmayı temsil eder gibi.