Paris' in Hakemliği

 

Paris Truva kralı Priam’ ın oğullarından biridir. Vaktiyle Truva çok zengin bir krallıkmış Doğu -Batı arasında önemli bir ticaret ve kültürel merkez. Aynı zamanda Çanakkale Boğazının hemen güneyinde yer alması nedeniyle antik çağlarda gemilerin boğaza giriş yapmadan önce veya çıkışta uğradıkları alışveriş yaptıkları bir liman kenti. Emlakçıların tabiriyle location, location, location! Bir gayrimenkul için en önemli üç şey: konum, konum, konum.

Bugünkü arkeolojik bilgilere göre Truva’da 9 kat medeniyet var. Şehir zaman zaman saldırılara uğramış, depremler olmuş ve tekrar tekrar inşa edilmiş. Bugün eski konumunu kaybetmiş deniz kıyısından daha içeride kalıyor.

Efsanelere göre denizler tanrısı Poseidon’ un yardımıyla inşa edilmiş ancak Truvalılar Poseidon’a yeteri kadar saygı göstermediği ona kurban vermediği için Poseidon şehirden korumasını kaldırmış.

Antik çağlarda şehrin duvarları o kadar sağlam ve güçlüymüş ki bu duvarlar tanrılar tarafından yapıldı ancak tanrılar tarafından aşılabilir deniyormuş.

Şehrin kaderi Yunan efsanelerine göre bir güzellik yarışmasıyla değişmiş. Yunan mitolojisinde çeşitli olaylar anlatılır ama her olayın daha evveli ortaya çıkar. Bu hikâyeye de İda dağında bir düğün yapılır. Düğüne bütün tanrılar davetlidir, tek eksik Eris adı verilen anlaşmazlık tanrıçasıdır. Düğünde bir tatsızlık çıkmasın diye çağrılmamıştır. Ancak o yine de haber alarak gelir.  Bir altın elmayı üzerine en güzele diye yazarak düğünün ortasına atar.

Tanrıçalar bu elmaya sahip olmak isterler aralarında anlaşamayınca Zeus a sorarlar. Zeus bu tanrıçalar arasındaki çatışmaya dahil olmak istemez. Güzellik yarışmasında hakemlik görevini Priam’ın oğlu Paris’e verir.

Haberci tanrı Hermes, hanımları Paris’in bulunduğu yere götürür ve kendisine bir görev verildiğini söyler. Paris bu görevi memnuniyetle kabul eder ancak üç güzel kraliçe arasında bir seçim yapamaz.

Zeus’un eşi Hera," Ben Tanrılar arasında kraliçeyim, en güzel benim bu elma benim hakkım der ve kendisini seçmesi için Paris’e sana Doğu’yu ve Batı’yı vereceğim" der. (Yani Türkiye ve Yunanistan)

Athena atılır. “Ben Zeus’un kızıyım, bilgelik ve savaş tanrıçasıyım, sen bir çobansın dünya işlerini bilmezsin, eğer sana Doğu ve Batı verilse bile topraklarını savunamazsın. Beni seçersen sana savaş sanatını öğretirim, girdiğin bütün mücadelelerden galip çıkarsın”, der

Afrodit ise, “Ben sana bunları veremem ama Aşk ve Güzellik Tanrıçası benim elbette ki bu elma benim hakkım, hem beni seçersen sana dünyanın en güzel kadınını veririm der.

Bunun üzerine Paris elmayı Afrodit’e verir.

Paris annesinin karnındayken annesi bir rüya görür rüyada bir ateş topu doğurmaktadır. Bu rüyadan korkar, endişelenir, kahinleri çağırıp manasını sorar. Kahinler ona der ki "bu çocuk ileride size dert olacak, bunun yüzünden Truva şehri yanıp yıkılacak, aman bu çocuğu sarayda ve bu şehirde tutmayın doğunca atın, ölüme terk edin".

Paris’in anne ve babası bu duruma üzülürler ama yapacak bir şey olmadığına inanarak yeni doğan bebeklerini bir çobana vererek, öldürülüp, dağ başına atılmasını isterler. Pagan dönemlerinde maalesef böyle ölüme terk edilen bebekler çok olduğu için sanırım böyle çok efsaneler uydurulmuş.

Çoban ve hanımı bebeği öldürmeye kıyamazlar kendileri büyütürler. Bebek, şehirli olarak büyümez prens olduğunu bilmez, kendisi de bir çoban olarak yetişir.

Zeus ve Hera arasındaki mücadelede Zeus şehirliliği kültürü, Hera tabiatı simgeler. İnsan çeşitli binalar yapar şehirler kurar okur yazar bilimde teknolojide ilerler ama tabiat ana bazen gelir, yıkar geçer.

Kadın tabiatı simgeler, Hera aynı zamanda evi aileyi aile düzeninin de tanrıçasıdır. Kadın evdir. Hem ailenin evi hem de insanın anne karnında büyümesi nedeniyle insanın evi koruyucusudur.

Zeus’un İlyada destanında Tanrılar ve Tanrıçalar insanların işlerine tabiat olaylarına sürekli müdahale ederler ancak onlara göre bunlar eğlencelik işlerdir. Gerçek anlamda insanların üzüntüleri, sevinçleri onlar için çok önemli değildir.

Paris’in bu güzellik yarışmasındaki hakemliği The Judgement of Paris ismiyle çeşitli resimlere konu olmuştur.

Bazen merak edilir acaba bu Paris'in Fransa'nın başkenti ile bir ilgisi var mı denir. Hayır yok. Başkent Paris adını Seine nehri kıyısında yaşamış olan Pari kabilesinden almıştır.