Inferno 4 Felsefe Evi Açıklamalar

İki şair, Dante ve Virgil, Acheron ırmağını geçerler. Dante korkusundan bayılmış olduğu için o geçişi hatırlamaz; karşı kıyıda gene bir gökgürlemesiyle uyanır; etrafına bakıp nerede olduğunu anlamaya çalışır.

Aristo

Bir uçurum kenarında olduklarını farkeder. Bu uçurum Cehennem çukurudur.

İçinden korkunç sesler inlemeler gelmektedir. Virgil in de yüzü kararmıştır. Virgil yolumuza devam edelim dediğinde Dante nin korkusu daha da artar.

İlk görecekleri yer Cehennemin kıyısında bulunan Limbo dur. Zaten Limbo Italyanca bir şeyin kenarı anlamına gelmektedir.

Gustave Doré çizimi Inferno 4

Burada ki ruhların çoğunluğu, Isa’ dan önce yaşamış olan Yunanlı ve Latin filozoflar yazarlar, şairler, bilim adamlarıdır. Onlara Dante “Virtuous Pagans- Erdemli Paganlar” diyor.

Burada katolik kilisesini “ Cennet’ e yalnızca Hrıstıyanlar girecek” demesini ve vaftiz olma şartını getirmesini eliştiriyor. Çünkü Limbo’ da aynı zamanda vaftiz edilmeden ölmüş olan pek çok bebekte var.

Bu adaletsizlik, Ilahi Komedya boyunca Dante’ yi rahatsız edecek; niye Isa’ dan önce dünyaya gelenler Cennet’ e girmiyor; niye Hindistan da veya Afrika’ nın bir köyünde doğmuş olup da Hazreti Isa’ nın adını bile duymamış olanlar Cennet’ e giremiyor diye soruyor. Veya “çocuk vaftiz olmadıysa onun günahı ne?” Diyor.

Limbo’ da ansiklopedik bilgi verircesine, antik çağın bütün değerli kişilerini kadın, erkek sayıyor. Devlet adamları, onların eşleri, kızları, felsefeciler -en başta Aristo olmak üzere- oradalar.

Şairler arasında en büyükler olarak Homer, Horace, Ovid, Lucan, Virgil’i sayıyor kendisi de altıncı olarak bu guruba dahil olmaktan büyük onur duyuyor.

Gözleri görmeyen  Homer, en büyük şair olarak bu gurubun lideri. Gözüyle değil, gönlüyle görüyor. Diğerleri Latin şairler ve kendisi de (Dante)bu Latin geleneğinin devamı olacak.

Ibni Sina -Viyana

Ibni Sina ve Ibni Rüşt

İlim adamları da sıralanmış bu büyük bilim geleneğinde aralarında Avicenna- İbni Sina Ve Averroes- İbni Rüst de var.

İbni Sina’ nın tıp kitabları senelerce Avrupa üniversitelerinde ders kitabı olarak okutulmuş; İbni Rüst’ ün Aristo felsefesi üzerine yazdığı şerhler de Avrupa da rönesans ın yolunu açmış.

İbni Rüst Kordoba’ da yaşarken, oranın kadısı olmuş, halifenin isteği üzerine Aristo kitaplarına şerh yazmaya başlamış.

Kısa şerh (özet) orta şerh (Aristo nun zor cümlelerini anlaşılır tarzda kendi cümleleriyle yazmış) Uzun şerh( kendi fikirleriyle açıklamış).

 Yunanca’ dan Arapçaya çevrilen eserler müslüman bilim adamlarının çalışmalarıyla Avrupa’ ya gelmiş; Avrupa’ da tekrar Arapçadan Latinceye; Latinceden diğer Avrupa dillerine çevrilmiş.

İbni Rüşt’ ün Aristo üzerine çalışmaları çok değerli olduğu için, Avrupa’ da kendisine “The Great Commentator” deniyor, Arap dünyasında “Şarih” veya “Şarih-i azam.”En büyük yorumlayıcı...

Müslümanların bilim dünyasında ilerlemeleri üzerine Papalığa bağlı üniversiteler de açılmış, onlarda dine uygun olarak bilim çalışması yapmakla görevlendirilmiş. Thomas Aquinas hem din adamı, hem felsefe alimi o da İbni Rüşt’ ün eserlerinden yararlanarak kendisi şerhler yazmış. O da Aristo’ yu kendi çağına taşımış.

Bağnaz düşünce de olanlar İbni Rüşt ü reddetmiş.Hrıstiyan dünyasında Averoes’ciler ve Averroes’ a karşı olanlar ayrımı çıkmış.

Dante Aristo felsefesine verdiği önem ve İbni Rüst’ e duyduğu saygı gereği bu müslüman ilim adamını, felsefe evinde diğer felsefecilerle beraber tutuyor. Dante Bilgi’nin kurtuluşa ermekteki önemine inanıyor Sokrat gibi. Bilirsen hata yapmazsın.Cennet yolcusu olursun.

O dönemde papalığın fikrine göre Müslümanların Cehenneme gitmesi gerekiyor. Dante burada papalıkla aynı fikirde olmadığını da belirtmiş oluyor.

Thomas Aquinas ve diğer ortaçağ Hristiyanlık felsefesiyle ilgilenen alimler Cennet’te. Ilerde Paradiso’ da göreceğiz.

Limbo da alimlerin bulundupu Felsefe Evi bir kale şeklinde yapılmış yedi duvar yedi kapı yedi kulesi var.

Yedi Liberal Art’ ı simgeliyor.

 Gramer (Genel olarak Edebiyat, Felsefe, Dilbilim)

Dialektik (Mantık)

Rhetorik ( Güzel söz söyleme toplum önğnde konuşma sözle ve yazıyla ikna etme sanatı)

Aritmetik

 Geometri

Astronomi

Müzik.

7 Erdem

Felsefenin dört erdemi:

Wisdom- Prudence: Bilgelik / İhtiyat

Courage –Fortitude:  Cesaret Kuvvet

Temperance : Nefsine Hakim olma ve İtidal

Justice: Adalet

Dinin üç Erdemi:

Faith -Iman

Hope -Ümit  - Allahtan ümidi kesmemek

Charity: Merhametli olma Insanlara Yardım etme, Insan sevgisi

Selahaddin Eyyubi

Saladin the Victorius - Muzaffer Selahaddin Gustave Doré

İbni Sina ve İbni Rüşt’ ten başka Selahaddin Eyyubi de Limbo da. O devirde ünü Avrupaya yayılmış Kudüs fatihi olan cesareti adaleti iyiliiyle bilinen komutan. Burada sayılan ilkelerin belki hepsine sahip.

Yedi büyük erdem sadece kitapta kalmamış hayatıyla da örnek davaranışlar sergilemiş. Sadece müslümanlardan değil; Hrıstıyanlardan da övgü almış. Savaş esirlerini kendi cebinden para vererek kurtarmış, anaları evlatlarına kavuşturmuş; esirlere merhametli davranmış.

Bütün isimlerin sayılıp dökülmesi, bir önceki kantoyla zıtlık teşkil ediyor. 3. Kanto da tarafsız olan, hiç bir şeye karışmayan, sorumluluk almayan, dünyadan seyirci gibi geçenlerin ismini anmaya gerek görmemişti. Buradaysa fark yaratanları sayıyor.

Ne kadar saysa bu ansiklopedik bilgiler saymakla bitmiyor.

Harrowing of Hell

Kanto’ nun başınca gene kendi inançlarınca, Cennetin Hazreti Isa’yla beraber oluştuğu ondan önce kimsenin girmediği Hazreti Isa nın kendisinden önce gelen peygamberleri gelip, Limbo dan alıp Cennet’e çıkardığını Virgil anlatıyor.

Buna Dante hakikaten kendi de inanıyor muydu yoksa bu sahneye okuyucuyu düşündürme adına mı yer verdi onu bilmiyoruz. Bence kantonun genel anlamı düşünüldüğünde bu da eleştirel bir bakış açısı kilisenin fikri Dante’ nin değil diyebiliriz.

Işık

Cehennem kör karanlıkken; Felsefe evi aydınlık. Çünkü onun aydınlığı kendinden bilimden geliyor.

Burada yaşayanların günahı olmadığı için çektikleri bir eza da yok. Yeşil bir bahçede yaşıyorlar. Birşeyden mahrum değiller. Ama tek üzüntüleri Cennet’ e gidememek Yaratan’ ı görememek.

Çok sevinçli veya çok üzgün değiller normal bir hayat yaşıyorlar.

Ayrıca filozofların olaylara duygusal yaklaşmamaları, soğukkanlılıkla değerlendirmeleri de bu sakin, ağırbaşlı tavırlarını açıklıyor.